KÜLTÜREL MİRASIN 3D BELGELENMESİNDE YERSEL LAZER TARAMA TEKNOLOJİSİNİN KULLANIMI: AKSARAY’DA BİR SİVİL MİMARLIK ÖRNEĞİ

Öz

KÜLTÜREL MİRASIN 3D BELGELENMESİNDE YERSEL LAZER TARAMA TEKNOLOJİSİNİN KULLANIMI: AKSARAY’DA BİR SİVİL MİMARLIK ÖRNEĞİ

Özet

Kültürel mirasın belgelenmesinde ve restorasyon uygulamalarında geometrik veriler elde eden lazer tarama teknolojisinin kullanılması ile geleneksel yöntemlere göre hızlı, kolay ve hassas ölçümler yapılabilmektedir. Tarihi yapı ile ilgili verilerin doğruluğu tüm koruma ve karar verme sürecini doğrudan etkilemektedir. Lazer tarama verilerinin işlenmesi ile farklı amaçlı 3D modeller üretilebilmekte, çalışmalar internet üzerinden paylaşılabilmektedir. Bunlarla beraber yapı ile ilgili detaylı biçimsel analizler yapılabilmekte ve ilgili birçok mühendislik alanına veri transferi sağlanabilmektedir. Bu avantajlarına rağmen teknolojinin henüz genel mimari proje üretiminde yaygın kullanılamadığı söylenebilir. Kullanılan aletlerin ve veri işleme yazılımlarının pahalı olması yaygın kullanımın önündeki en önemli engel olarak görülmektedir. Bunun yanında konunun mimarlık disiplininin eğitimi içerisine yeterince girememesi ve bu alanda çalışan araştırmacı sayısının az olması mimarlık alanında kullanımını sınırlandırmaktadır. Çalışma kapsamında, mimari kültür mirası yönü ile zengin olan Türkiye’deki son on yılda çok sayıda koruma projesi üretimi göz önüne alınarak, bu projelerdeki lazer tarama teknolojisinin kullanım olanaklarına değinilmiştir. Bu kapsamda; Aksaray ilinde sivil mimarlık örneği bir konutun belgeleme çalışması ile teknolojinin olumlu ve olumsuz yönleri araştırılmış, Türkiye genelinde lazer tarama teknolojilerinin kullanım olanaklarına yönelik değerlendirmeler yapılmıştır. Çalışmada teknolojiye erişim, veri kalitesi, arazi çalışması ve ofis çalışmalarında karşılaşılan problemlerle, süre, sonuç ürün ve hassasiyet bakımından elde edilen avantajlar, yersel lazer tarama tekniği üzerinden değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Mimari Belgeleme, Yersel Lazer Tarama (TLS), Restorasyon Projesi, Mimari Koruma, Aksaray.

TERRESTRIAL LASER SCANNING TECHNOLOGY FOR CULTURAL HEITAGE DOCUMENTATION: DOCUMENTATION PROCESS OF A TRADITIONAL HOUSE IN AKSARAY

Abstract       

Detailed and accurate measurements can be done by using laser scanning technology compared to conventional methods in documentation of cultural heritage. Accuracy of measured data directly affects the protection of historical buildings and decision-making process. By processing laser scanning data, multipurpose 3d models could be obtained and all work and results could be shared via internet. Moreover, a detailed analysis of the building can be made with this data and it can be transferred to all related engineering and archeological fields. Despite the advantages of this technology, it has not been used widely yet in production of architectural projects. High cost of equipment and data processing software have been seen as main obstacles for widespread using of this technology. As well as, lack of integration of this topic into architectural education and less number of researcher studying in this field restrict the use of laser scanner.  In this paper, evaluations were made in order to define the possibilities by using laser scanner technologies in process of restoration projects of which number is getting increased in last decades in Turkey. Positive and negative aspects of technology observed in survey process were given with a case study, a traditional and historical house in province of Aksaray and some reviews related to potential use of laser scanner technologies were made in Turkey. In this study faced problems in terms of technology access, data quality, field study and office study and advantages in time, final result and precision are evaluated through case study.

Keywords: Architectural Documentation, Terrestrial Laser Scanner (TLS), Architectural Preservation, Restoration Project, Aksaray.