ARI KOLONİSİ OPTİMİZASYON ALGORİTMASI KULLANARAK ŞOFÖRHAT-ZAMAN ÇİZELGELEME

Öz

Bu çalışmadaki şoför-hat-zaman çizelgeleme problemi şehir içi hatlarda çalışan
toplu taşıma araçlarının seferlerinin şoförler için çizelgelenmesini kapsar. Genellikle
birçok hatta ait birçok sefer aynı istasyondan başlamak suretiyle hattın güzergâhında
halka şeklinde icra edilmektedir. Yolcular duraklarda bulunan listeler yardımıyla
bekledikleri otobüslerin ne zaman geleceğini tespit ederler. Bu listeler yolcuların gün
içindeki yoğunluk durumu düşünülerek hazırlanır ve ayrıca listelerdeki seferleri icra
edecek şoförler içinde çizelgelenmesi gerekir. Seferlerin şoförler için çizelgelenmesi
hali hâzırda istasyon sorumlusu tarafından yürütülmektedir. Sefer sayısının fazla olması
durumunda çözüm uzayı genişlemesi istasyon sorumlusunun olası en iyi çözümleri
gözden kaçırmasına neden olur. Bu çalışmada Arı Kolonisi Optimizasyon algoritması
hatta ait seferlerin şoförler için çizelgelenmesi amacıyla kullanılmıştır. Sonuçlar hâli
hazırda kullanılmakta olan çözüm ile kıyaslanmıştır. Önerilen yöntem ile elde edilen
sonuçlar şoför sayısı, dinlenme süresi, yemek molası kriterlerine göre hâli hazırda
kullanılan çözümden daha iyidir