İSTANBUL’DAKİ BAZI TARİHSEL YAPILARDAKİ İLAVE KAT UYGULAMALARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME ÖNERİSİ

Öz

Bu çalışmada tarihi yapılara modern kat ilavelerinin en çok izin verildiği İstanbul ilinde yapılan alan çalışmalarda, çok sayıda uygulama arasından konuya özel olan 21 örnek “Kümeleme Analizi” yöntemi ile değerlendirilmiştir. Kümeleme analizi kullanılmasındaki temel amaç, mimari değerlendirmedeki kişiye özel (sübjektif) verilerden değerlendirme kriterlerinin ağırlıklarının da dikkate alındığı uygulama niteliklerine yönelik genel (objektif) sonuçlar elde etmektir. Bu sonuçlar paralelinde benzer nitelikteki yapılar “Kümeleme Analizi” kullanılarak gruplanmışlardır. Mimari koruma eyleminin temel amaçlarından birisi olan tarihi yapının özgünlüğünün korunması, değerlendirmede öncelikli olmuş, çalışma sonucunda İstanbul ilinde yapılan uygulamalar hakkında genel yargılara varılmıştır. Uygulamaların birçoğunda, iç mekanların tamamen değiştirilmiş olduğu, bina derinliklerinin artırıldığı, önerilen mimari kompozisyonların alan kullanım haklarını zorladığı tespit edilmiştir. Bu gibi nedenlerden dolayı uygulamalarda, koruma kaygısından daha çok mekan kazanımı kaygısının öncelikli olduğu sonucuna varılmıştır. Bazı uygulamalarda ek katların tarihi yapıdan kütlesel olarak daha büyük oldukları gözlemlenmiş, buna neden olarak ise; tarihi yapıların çevrelerinde yüksek katlı yapı önerisi getiren plan kararlarının etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Uygulamalarda modern eklerin, tarihi yapıdan mimari kompozisyon, malzeme, yapım teknolojisi gibi niteliklerle dönemsel farklılıkları ortaya koyma çabaları olumlu görünse de Avrupa’daki uygulamalar kadar başarılı olamadıkları sonucuna varılmıştır.